30 bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa kèm lời bình

Trong kho tàng văn học Việt Nam, ẩn chứa hàng ngàn câu ca dao với âm sắc và ý nghĩa khác nhau. Ca dao có nhiều loại, ca dao dạy dỗ, khuyên răng và ca dao than thân. Những câu ca dao có chủ đề về tình thương, than thân, trách phận mang âm hưởng như những bài thơ đi vào lòng người, mang một ý nghĩa sâu lắng, thắm đượm tình thương da diết. Hãy cùng cảm nhận điều này qua những bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa dưới đây.

Tổng hợp bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa kèm lời bình hay nhất

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 1:

Thân em như củ ấu gai
Ruột trong thì trắng, vỏ ngoài thì đen
Ai ơi, nếm thử mà xem
Nếm ra, mới biết rằng em ngọt bùi.

Câu ca dao thể hiện tâm trang lo lắng của một người con gái. Cô là một cô gái có phẩm chất tốt đẹp, nhu mì. Nhưng, nhan sắc của cô không quá đẹp và xuất sắc. Với tâm trạng lo lắng đó, cô đã phải tự giới thiệu và buông lời hứa hẹn để người khác biết được vẻ đẹp của cô.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 2:

Nước non lận đận một mình,
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay.
Ai làm cho bể kia đầy,
Cho ao kia cạn, cho gầy cò con?

Bài ca dao này là bài than thân trách phận của người phụ nữ. Hình ảnh thân cò và cò con trong bài ca dao này ý nói về người phụ nữ nông dân và con cái của họ. Cả hai thế hệ là 2 kiếp người khổ sở. Người phụ nữ miền quê, một mình làm lụng vất vả quanh năm. Người con của cô, liệu sau này có thoát khỏi hoàn cảnh vất vả đó hay không?

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 3:

Thân em như tấm lụa đào,
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai.

Câu ca dao thể hiện niềm trăn trở của người con gái mới lớn, bắt đầu bước vào tuổi cập kê. Hình ảnh tấm lụa đào chính là đại diện cho nhan sắc tươi trẻ và tuổi xuân phơi phới của người con gái. Nhưng, cô vẫn lo lắng, không biết số phận của mình trong tương lại sẽ được gả cho ai. Đây cũng chính là một câu hỏi mà hầu như cô gái nào cũng băn khoăn khi đến tuổi cập kê.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 4:

Thân em như hạt mưa rào,
Hạt rơi xuống giếng, hạt vào vườn hoa.

Bài ca dao này thể hiện rõ sự than thân, trách than số phận của người con gái. Người con gái này không thể làm chủ được số phận của bản thân. Số phận của người con gái như hạt mưa rào. Nếu may mắn, thì được rơi vào vườn hoa. Nếu không may mắn thì lại rơi xuống giếng sâu. Tất cả đều do hoàn cảnh đưa đây, người con gái không có quyền quyết định. Câu ca dao thể hiện rõ thân phận mất tự chủ của người phụ nữ ngày xưa.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 5:

Thân em như hạt mưa sa,
Hạt xuống giếng ngọc, hạt ra ruộng cày.

Bài ca dao này thể hiện rõ sự than thân, trách than số phận của người con gái. Người con gái này không thể làm chủ được số phận của bản thân. Số phận của người con gái như hạt mưa sa. Nếu may mắn rơi vào đài cát. Nếu không may mắn thì lại sa ruộng cày. Tất cả đều do hoàn cảnh đưa đây, người con gái không có quyền quyết định. Câu ca dao thể hiện rõ thân phận mất tự chủ của người phụ nữ ngày xưa.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 6:

Đêm khuya thức dậy xem trời
Thấy sao bên Bắc đổi dời bên Đông
Làm sao cho hiệp vợ chồng
Cho lê hiệp nhãn, cho rồng hiệp mây. 

Câu ca dao thể hiện nỗi trắn trở suy nghĩ về tình cảm vợ chồng. Làm sao để vợ chồng luôn luôn hòa thuận, gia đình ấm no hạnh phúc.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 7:

Đã giàu thì lại giàu thêm
Đã khó lại khó cả đêm lẫn ngày 

Câu ca dao thể hiện sự than trách bất công trong xã hội. Trách sao, người giàu thì càng giàu. Người nghèo thì lại ngày càng nghèo. Sự phân biệt giàu nghèo và khoảng cách giữa hai giai cấp ngày càng xa.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 8:

Đem thân vào chốn cát lầm
Cho thân lấm láp như mầm ngó sen
Đêm đêm ngồi tựa bóng đèn
Than thân với bóng, giải phiền với hoa 

Câu ca dao thể hiện sự than trách duyên tình. Người con gái lỡ lầm, trao thân gửi phận “nơi cát lầm”. Khiến cho cuộc sống của mình trở nên muộn phiền, không hạnh phúc. Tuy nhiên, nỗi lòng của nàng, lại chẳng thể giải bày cũng ai. Chỉ có thể tâm sự cùng “bóng” và “hoa”.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 9:

Bứt đi thì dạ không đành,
Cách xa nhân ngãi như chỉ mành thắt gan. 

Câu ca dao nói về sự chia ly, xa cách của người con gái với người mình thương. Tuy không muốn xa nhau nhưng vì hoàn cảnh mà phải chấp nhận và đành lòng nhìn người ấy ra đi.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 10:

Trèo lên cây khế nửa ngày
 Ai làm chua xót lòng này khế ơi!
Mặt trăng sánh với mặt trời,
Sao Hôm sánh với sao Mai chằng chằng
 Mình ơi có nhớ ta chăng?
Ta như sao vượt chờ trăng giữa trời!

Câu ca dao thể hiện một người con gái đã có người yêu. Trong đó, cả hai đều yêu nhau và rất đẹp đôi. Đẹp tựa mặt trăng với mặt trời, sao Hôm với sao Mai. Tuy nhiên, có lẽ, chàng trai đã thay lòng đổi dạ. Nhưng cô gái vẫn một lòng yêu thương và chờ mong chàng quay về.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 11:

Ước gì sông rộng một gang
Bắc cầu dải yếm để chàng sang chơi.

Có lẽ, câu ca dao này xuất phát từ miền sông nước. Cái ước vọng xây cầu sang sông là một ước vọng rất bình thường. Tuy nhiên, điểm đặc biệt trong câu ca dao là muốn bắc cầu dải yếm. Đây chính` là ẩn ý của một cô gái đang chừng tuổi đôi mươi. Tình yêu chớm nở, cô mong xây cầu dải yếm để chàng có thể sang chơi.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 12:

Muối ba năm muối vẫn còn mặn
Gừng chín tháng gừng hãy còn cay
Đôi ta nghĩa nặng tình dày
Có xa nhau đi nữa cũng ba vạn sáu nghìn ngày mới xa

Muối, gừng là một trong những “nguyên liệu” thường xuyên xuất hiện trong các câu ca dao tình nghĩa Việt Nam. Muối đại diện cho tình nghĩa sâu nặng, mặn mà. Gừng đại diện cho những thử thách, đắng cay trong cuộc sống. Muối mặn, gừng cay ý nói là cuộc sống cóc lúc cay đắng, cũng có lúc ngọt bùi. Câu ca dao đã mượn 2 nguyên liệu này để làm nền dẫn cho tình nghĩa của “đôi ta”. Ba vạn sau nghìn ngày là trăm năm, ý muốn nói, dù cuộc sống có thế nào, tình nghĩa của đôi ta vẫn mãi thủy chung, lầu bền.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 13:

Ai về tôi gởi buồng cau,
Buồng trước kính mẹ, buồng sau kính thầy.

Câu ca dao thể hiện tình yêu thương, kính trọng đối với cha mẹ. Dù có đi làm xa quê, nhưng người con vẫn một lòng nhớ về cha mẹ. Vẫn mong có được ngày về báo hiếu với gia đình. Hay chí ít, người con hi vọng có ai về thì cho mình gửi quà về cho cha mẹ.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 14:

Anh em nào phải người xa
Cùng chung bác mẹ một nhà cùng thân
Yêu nhau như thể tay chân
Anh em hòa thuận hai thân vui vầy.

Bài ca dao thể hiện tình cảm anh em thân thiết gắn bó. Câu ca dao ý nói anh em trong nhà quan hệ mật thiết như thể tay chân. Cùng nhau gánh hoạn nạn, cùng nhau chia sẻ vui buồn. Anh em trong nhà hòa thuận thì gia đình sẽ vui vẻ hơn.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 15:

Ân cha lành cao như núi Thái,
Đức mẹ hiền sâu tợ biển khơi,

Bài ca dao thể hiện tình cảm cha mẹ đối với con cái. Ơn cha được ví cao như núi Thái Sơn. Nghĩa mẹ sâu tận biển khơi. Với những hình ảnh ẩn dụ “núi Thái Sơn”, “biển khơi”, ý muốn nói, công ơn của cha mẹ là vô cùng lớn, không gì đong đếm được.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 16:

Bao giờ cá chép hóa rồng
Đền ơn cha mẹ bế bồng ngày xưa.

Câu ca dao thể hiện tấm lòng hiếu thảo của người con đối với cha mẹ. “Cá chép hóa rồng” ý muốn nói khi nào con trường thành, sẽ là lúc con quay lại phụng dưỡng cha mẹ, đỡ đần cuộc sống và chăm sóc cha mẹ.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 17:

Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn

Câu ca dao thể hiện tình yêu thương giữa người với người. Dù không phải là máu mủ ruột rà, nhưng nếu có thể thì hãy giúp đỡ những người xung quoanh mình.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 18:

Lên non mới biết non cao
Nuôi con mới biết công lao mẫu từ.

Câu ca dao thể hiện tình mẫu tử. Công ơn cha mẹ dưỡng dục sâu lớn như trời biển. Tình mẹ không thể nào đong đếm được. Ta chỉ có thể hiểu hết nỗi cực khổ, vất vả khi nuôi con khi ta là mẹ.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 19:

Xin người hiếu tử lắng khuyên
Kịp thì nuôi nấng cho toàn đạo con

Câu ca dao thể hiện sự kêu gọi về lòng hiếu thảo đối với đấng sinh thành. Hãy hiểu thảo với cha mẹ, đừng chờ đợi hay đừng viện bất cứ lý do gì. Vì thời gian qua đi, cha mẹ đã già, hãy hiếu kính người ngay từ lúc bắt đầu.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 20:

Thương mẹ nhớ cha như kim châm vào dạ,
Nghĩ đến chừng nào, lụy hạ tuôn rơi
Thuyền không bánh lái thuyền quầy
Con không cha mẹ ai bày con nên.

Câu cao dao thể hiện tấm lòng hiếu thảo và yêu thương cha mẹ của người con. Câu ca dao thể hiện sự đau buồn, thương tiếc của người con khi cha mẹ qua đời. Cha mẹ mất, như thuyền không bánh lái, con cái biết ai che chở dạy dỗ?

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 21:

Mẹ tôi tham thúng xôi rền

Tham con lợn béo, tham tiền

Cảnh Hưng Em đã bảo mẹ rằng đừng

Mẹ hấm mẹ hứ mẹ bưng ngay vào

Bây giờ chồng thấp vợ cao

Như đôi đũa lệch so sao cho bằng.

Câu ca dao nói về người mẹ tần tảo nuôi con. Mọi thứ tốt nhất đều dành cho con. Lúc ở với mẹ thì cưng chiều. Về nhà chông thì bị khinh nghèo, được ví như đôi đũa lệch.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 22:

Nước non lận đận một mình

Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay

Ai làm cho bể kia đầy

Cho ao kia cạn, cho gầy cò con?

Câu ca dao nói về sự vất vả, lận đận về cuộc đời của người phụ nữ. Công sức bỏ ra rất nhiều nhưng đổi lại là sự phũ phàng và tấm thân gầy gò, ốm yếu.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 23:

Ngang lưng thì thắt bao vàng

Đầu đội nón dấu, vai mang súng dài

Một tay thì cắp hỏa mai

Một tay cắp giáo, quan sai xuống thuyền

Tùng tùng trống đánh ngũ liên

Chân bước xuống thuyền nước mắt như mưa

Câu ca dao nói về cảnh chia ly của người lính lên đường làm nhiệm vụ bảo dân tộc, lãnh địa. Trang phục nghiêm chỉnh và bước xuống thuyền mà nước mắt cứ tuông tràn vì phải chia xa người thân và gia đình.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 24:

Ngày xưa anh bủng anh xanh

Tay nâng chén thuốc, tay đèo múi ve

Bây giờ anh khỏi anh lành

Anh mê nhan sắc, anh tình phụ tôi

Nhưng vì con cái họ lại một lần nữa cam chịu hẩm hiu

Chàng ơi phụ thiếp làm rua

Thiếp như cơm nguội đỡ xua đói bụng

Câu ca dao nói lên sự bội bạc, có trăng quên đèn. Lúc hoạn nạn thì thiếp giúp đỡ, chăm lo từng miếng ăn giấc ngủ. Đến lúc khỏe mạnh, giàu sang thì quên đi công sức ngày xưa.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 25:

Người ta rượu sớm trà trưa

Thân em đi sớm về trưa cả đời

Lạy trời ứng nghiệm một lời

Cho em gặp được một người em thương.

Câu ca dao nói về sự cô đơn, buồn tẻ của người con gái. Sớm trưa một mình tần tảo. Chỉ mong tìm được người mình thương.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 26:

Thân em như chẽn lúa đòng đòng

Phất phơ giữa ngọn nắng hồng ban mai

Câu ca dao nói về cái đẹp của người con gái mới lên. Được ví như chén lúa đòng đòng. Vừa thơm lại vừa xinh. Tuy nhiên không có ai để ý và ngỏ lời yêu thương.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 27:

Người ta đi đôi về đôi

Thân em đi lẻ về côi một mình.

Câu ca dao ngụ ý sự cô đơn, lẻ bóng một mình. Bạn bè trang lứa ai cũng có đôi có cặp. Còn bản thân mình lại cô đơn một mình. Không ai quan tâm hay chia sẻ.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 28:

Thân em như giếng giữa đàng

Người thanh rửa mặt, người phàm rửa chân

Câu ca dao nói về giá trị của người con gái. Sự coi thường và thiếu tôn trọng đối với người phụ nữ trong xã hội bấy giờ.

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 29:

Thân em như xoài trên cây

Gió đông, gió tây, gió nam, gió bắc

Nó đánh lúc la lúc lắc trên cành

Một mai rơi xuống biết đành vào tay ai?

Câu ca dao nói số phận của người con gái. Được ví như trái xoài trên cây, để còn lâu thì chín và gặp phải gió rụng vào chàng tay nào. Số phận sẽ ra sao?

Bài ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa 30:

Phận em con gái chờ anh trở về

Thân em vất vả trăm bề

Sớm đi ruộng lúa, tối về ruộng dâu

Có lược chẳng kịp chải đầu

Có cau chẳng kịp têm trầu mà ăn.

Câu ca dao nói lên sự vất vả của người con gái. Hi sinh tất cả để được hạnh phúc cùng gia đình. Sáng thì đi ruộng làm lúa, tối về nhà phải thì làm dâu. Chẳng có thời gian để ăn uống và nghỉ ngơi.

Tình yêu thương là nguồn cảm hứng vô tận để người ta có thể chuyển hóa thành những vần thơ lục bát, những câu ca dao thắm đẫm tình người. Trên đây là những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa mà Wiki Cách Làm muốn chia sẻ với các bạn để cùng cảm nhận nét phong phú, trữ tình đặc sắc trong thơ văn của người Việt Nam thời xa xưa.