Tuyên Quang không chỉ nổi danh với những di tích lịch sử, với khung cảnh thiên nhiên hùng vỹ mà mảnh đất này còn chứa đựng một nền văn hóa ẩm thực độc đáo. Hôm nay, hãy cùng chúng mình khám phá những đặc sản Tuyên Quang nổi tiếng nhất nhé.
Nội dung chính
1. Món ăn đặc sản Tuyên Quang
Mỗi huyện của Tuyên Quang đều sở hữu những món ăn đặc sản riêng. Nhờ vậy mà bạn có thể dễ dàng thưởng thức dù đi tới bất cứ đâu trên mảnh đất Tuyên Quang.
1.1 Bánh trứng kiến
Bánh trứng kiến là một món ăn đặc sản của người dân tộc Tày. Nhân bánh được làm từ trứng non của kiến đen, bên ngoài là lớp bột nếp và được gói lại bằng lá non của cây vả. Thức quà này gây tò mò “cực độ” khiến bất kỳ du khách nào cũng phải nếm thử.
Bạn sẽ cảm nhận được vị gạo nếp dẻo mịn, mùi thơm của lá vả non. Lớp nhân gồm trứng kiến rang với thịt lơn, lạc rang, rau thơm tạo nên vị vừa béo ngầy vừa bùi bùi đậm đà.
Ảnh: Thu Hoàng
1.2 Thịt lợn đen Lăng Can
Lợn đen Lăng Can nổi tiếng xa gần nhờ thịt ngon hảo hạng. Người dân chăn thả tự nhiên để động vật được tự do vận động. Cùng điều kiện vùng cao nên thực phẩm chính của lợn là ngô, khoai, sắn cùng các loại rau rừng. Chính đặc điểm này làm nên hương vị đặc trưng của thịt lợn Lăng Can: thịt săn chắc, bì dày và giòn, mỡ thơm không ngán, giá trị dinh dưỡng cao.
Thịt lợn đen được dùng để chế biến nhiều món ăn dân dã mà hấp dẫn như nướng giềng mẻ, xào lăn, nướng ngũ vị, lợn quay,…
Ảnh: Sưu tầm
1.3 Gỏi cá bỗng
Cá bỗng là loại cá chỉ sống ở vùng nước trong và chảy siết, không thể nuôi trồng mà chỉ có thể đánh bắt tự nhiên. Nhờ vậy, cá sạch, khỏe, chắc thịt.
Gỏi cá bỗng Sông Lô đặc biệt ở chỗ người ta dùng chính xương cá rang và giã nhuyễn thay cho lớp thính bằng gạo thông thường. Thịt cá cắt lát mỏng trắng phau cuốn với bánh tráng, lá sung, chuối xanh, khế chua chấm cùng với chẩm chéo. Cả 4 hương vị chua, cay, mặn, ngọt hòa quyện trong khoang miệng cùng cảm giác gia giòn của cá khiến bạn nhớ mãi không quên.
Ảnh: Sưu tầm
1.4 Cơm lam
Cơm lam được coi như linh hồn quả ẩm thực Tây Bắc, ghé bất kỳ tỉnh miền núi phía bắc nào bạn cũng có thể bắt gặp các ống cơm lam dẻo thơm. Nhưng Cơm Lam ở Tuyên Quang vẫn mang một hương vị khách biệt.
Ảnh: Sưu tầm
Cơm được nấu từ những hạt nếp nương căng mẩy, cho vào ống nứa non cùng nước suối tinh khiết rồi hơ đều trên lửa vừa. Chỉ cần ngửi mùi hương người ta đã có thể đoán được cơm chín hay chưa. Hương thơm phảng phất mùi nứa, khi ăn dẻo ngọt. Mùi vị dân dã này đã chinh phục biết bao trái tim người Việt.
1.5 Xôi ngũ sắc
Xôi ngũ sắc là món ăn không thể thiếu của dân tộc Tày vào mỗi dịp lễ tết với mong cầu sự thịnh vượng, ấm no. Gạo nếp thổi xôi là gạo nếp hương hoặc nếp cái hoa vàng, từng hạt chắc mẩy, nấu lên cơm thơm, dẻo, mịn. Để tạo màu cho xôi, người dân sử dụng các lá cây: cây lá tím, cây lá đỏ, nghệ,… Mỗi loại lá đều cho màu sắc tự nhiên, bắt mắt.
Ảnh: Ngô Hằng
Xôi ngũ sắc bao gồm màu: Xanh, đỏ, trắng, tím, vàng tượng trưng cho ngũ hành trong trời đất. Thực khách thưởng thức xôi ngũ sắc như một hình thức cầu mong sự may mắn, sức khỏe. Nếu có dịp ghé Tuyên Quang bạn hãy ghé ăn món ăn đặc sản ý nghĩa này nhé.
1.6 Vịt bầu Minh Hương
Vịt bầu Minh Hương là giống vịt bầu bản địa đã có từ lâu đời ở xã Minh Hương, Hàm Yên. Vịt được nuôi dưỡng bởi dòng suối Cham Chu cùng chế độ ăn uống tự nhiên nên thịt rất thơm, ngon, ít mỡ.
Ảnh: Sưu tầm
Vịt bầu trưởng thành đạt trọng lượng khoảng 1,8 – 2,2 kg, thịt ngon, ít mỡ nên được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như om sấu, rang muối, sào sả ớt chua cay. Đặc biệt, món vịt bầu xôi chõ được xem là món ăn truyền thống của người dân bản địa. Tất cả sự thu hút đều bắt nguồn từ những miếng thịt vịt tươi ngon, săn chắc. Nếu ghé Minh Hương bạn đừng quên thưởng thức bữa ăn hấp dẫn tại đây nhé.
1.7 Thịt chua
Thịt chua là món ăn đặc sản của người dân tộc Dao Tiền Tuyên Quang. Thịt chua Tuyên Quang có độ giòn của mỡ, độ dai sần sật của bì, miếng thịt săn lại đậm vị muối cùng vị chua đặc trưng. Thịt chua sẽ ngon hơn khi ăn kèm với xôi và lá lốt xanh. Chính từ nguồn nguyên liệu riêng có của địa phương nên món ăn này mang một hương vị riêng biệt khó có thể tìm thấy ở nơi khác.
Ảnh: Thuy Tran
1.8 Bánh gai Chiêm Hóa
Bánh gai Chiêm Hóa là sản phẩm kết tinh của văn hóa truyền thống kết hợp cùng công thức chế biến mang đậm nét cổ truyền của người dân tộc. Bánh được làm từ gạo nếp cái hoa vàng, lá gai, thịt lợn, nhân đỗ xanh, được gói bằng lá chuối khô theo phương pháp cổ truyền.
Bạn sẽ thích thú với vị ngọt thanh, ngậy mà không ngán lại dẻo mịn từ vỏ bánh đến mềm thơm của nhân. Sự hòa quyện hài hòa của lá gai với mùi thơm của gạo nếp và lá chuối khô rất hấp dẫn.
Ảnh: Sưu tầm
2. Đặc sản Tuyên Quang mua về làm quà
Khi đã thưởng thức no bụng những món ăn đặc sản Tuyên Quang rồi, bạn đừng quên mua về làm quà cho người thân và bạn bè nhé. Hãy cùng tham khảo một vài gợi ý sau đây.
2.1 Cam sành Hàm Yên
Nhắc tới đặc sản Tuyên Quang không thể bỏ sót cái tên “cam sành Hàm Yên”. Cam chín có màu vàng đậm, căng bóng và ít sần sùi hơn các sản phẩm cùng loại. Từng tép cam mọng nước bóng loáng, vị ngọt thanh, chua nhẹ, không quá gắt cùng hương thơm dịu dàng hấp dẫn.
Ảnh: Huê Kẹo
Mùa cam sành thường trùng vào dịp tết Nguyên Đán (tháng 11 đến cuối tháng 3 năm sau), vì vậy bạn đừng bỏ lỡ những trái cam tươi ngon đem về cho người thân và bạn bè cùng thưởng thức nhé.
2.2 Mắm cá ruộng Cổ Linh
Đây là món ăn truyền thống đặc sắc của người dân tộc Tày ở Chiêm Hóa. Mắm cá được chế biến rất công phu và cầu kỳ. Cá được nuôi tại ruộng tầm 3 tháng, sau đó được làm sạch ủ men tầm 10 tháng, khi này mắm cá mới bắt đầu dậy mùi, màu sắc bắt mắt.
Mắm cá được dùng để chấm các món luộc rau, củ, thịt sẽ giúp tăng thêm hương vị món ăn. Ngoài ra, món quà đặc sản này còn là vị thuốc giải độc, giải rượu rất hiệu quả.
Ảnh: Sưu tầm
2.3 Măng khô
Măng khô là thức quà nổi tiếng tại Tuyên Quang nhờ độ ngọt thơm, thịt măng dày mềm, không bị hắc đắng. Măng được lấy từ rừng già, sau khi luộc được phơi khô tự nhiên nhờ nắng và gió nên đảm bảo sạch, an toàn khi sử dụng. Bạn có thể mua Măng khô xé sợi và Măng khô nguyên ngọn về chế biến thành thịt kho măng, canh gà nấu măng,… để cùng gia đình thưởng thức nhé.
Ảnh: Sưu tầm
2.4 Rượu ngô Na Hang
Rượu ngô Na Hang được sản xuất theo bí quyết, đòi hỏi sự tỷ mỉ và kiên nhẫn qua các công đoạn: Bung ngô, trộn men, ủ lên men, thời gian ủ trong khoảng 20 – 30 ngày rồi chưng cất.
Rượu được nấu từ ngô bản địa. Men lá để ủ được tổng hợp từ hơn 20 loại lá thuốc quý hiếm như cây tảng tó, cây dâu nước, trầu rừng, dây ngọt,… Rượu ngô Na Hang có công dụng chữa bệnh hoặc cường tráng gân cốt.
Ảnh: Sưu tầm
Sự hấp dẫn của rượu ngô là độ trong vắt, có mùi thơm nồng của ngô, vị cay ngọt tự nhiên, uống êm ru như đi vào giấc mộng. Chỉ cần một ngụm nhỏ đã khiến du khách vô cùng thích thú.
Đối với người dân Tuyên Quang rượu không chỉ là thức uống đơn thuần, mà chúng tượng trưng cho sự chắt chiu, nhọc nhằn nhưng say mê lao động, một nét đẹp và là niềm tự hào của mảnh đất vùng cao. Nếu có dịp ghé Tuyên Quang bạn đừng quên mua một chai về làm quà cho những người đàn ông trong gia đình nhé.
2.5 Rượu gạo
Rượu gạo men lá được nấu chủ yếu ở Huyên Yên Sơn. Rượu được nấu từ gạo nếp cái hoa vàng khi uống có hương thơm của lúa, vị êm dịu, hơi cay cay đầu lưỡi và có nồng độ khá thấp. Đây cũng là món quà ý nghĩa cho gia đình mỗi khi ăn uống quây quần bên nhau.
Ảnh: Sưu tầm
2.6 Bánh khảo
Bánh khảo được làm từ bột gạo nếp, đường phèn, nhân bánh có thịt mỡ, vừng đen hay đậu phộng được ép chặt thành hình chữ nhật. Vỏ bánh ngọt nhẹ, tan ngay trong miệng, kết hợp với vị béo ngậy, bùi bùi của nhân bánh, nhấp thêm ngụm trà xanh sẽ tăng thêm hương vị cuốn hút.
Ảnh: Cường Nông
Bánh khảo là thức quà mà trẻ em lẫn người lớn đều ưa thích. Đây cũng là thức quà sang trọng dâng lên ông bà tổ tiên mỗi dịp lễ, tết.
2.7 Thịt gác bếp
Thịt gác bếp có nguồn gốc từ dân tộc Thái. Thịt được thái miếng, tẩm ướp giá vị đặc trưng của núi rừng Tây Bắc rồi được làm khô bởi khói bếp. Bên ngoài màu sẫm, bên trong đỏ tươi, miếng thịt dai ngon, đậm đà gia vị. Món ăn này bạn có thể thưởng thức cùng bia, hoặc rượu ngô Na Hang hay rượu gạo sẽ đưa tới một “sắc thái” mới cho vị giác.
Ảnh: Sưu tầm
2.8 Hồng ngâm không hạt Xuân Vân
Hồng ngâm không hạt Xuân Vân có màu vàng da cam đến vàng đậm, vỏ mịn, có ít đốm đen. Vị ngọt sắc, giòn và mùi thơm đặc trưng của giống hồng bản địa. Đây là loại quả nổi tiếng xứ Tuyên, ai đi cũng mua một chút về làm quà.
Ảnh: Sưu tầm
Hồng không hạt kết quả vào tháng 4, thu hoạch rải rác từ tháng 8 đến tháng 11, mùa thu hoạch chính là sau tết Trung Thu. Du lịch Tuyên Quang vào khoảng thời gian này đừng quên mua về thưởng thức cùng người thân nhé.
2.9 Chè shan tuyết Na Hang
Chè Shan tuyết xứ Tuyên không có chút kém cạnh gì so với đất chè Thái Nguyên, hay chè shan tuyết Sơn La. Mỗi vụ, chè đều được thu hái hoàn toàn thủ công, chế biến từ những đọt chè tươi 1 tôm 2 lá. Thành phẩm chè có màu hơi xám bạc, nhiều tuyết trắng.
Ảnh: Sưu tầm
Nước chè khi pha có màu xanh sáng, uống vào thơm mát, vị đắng ở đầu lưỡi và đọng lại nơi cuống họng là vị ngọt nhẹ. Mỗi sáng thưởng thức một ly trà thơm để tận hưởng thú vui tao nhã và ngắm nhìn cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp nơi đây thì còn gì bằng.
2.10 Nhãn Bình Ca
Ghé Tuyên Quang vào dịp cuối hè bạn nhớ thưởng thức nhã Bình Ca. Từng quả nhãn tròn, cùi nhãn giòn, trong như hổ phách, nước ngọt lịm, mát và thơm. Những ai yêu thích hoa quả thì nhãn sẽ là một thức quà đặc sản Tuyên Quang lý tưởng đấy.
Ảnh: Sưu tầm
2.11 Cà gai leo Hợp Hòa
Từ lâu cây cà gai leo đã được biết tới là một loại thảo dược quý điều trị nhiều loại bệnh như phong thấp, sâu răng, đau nhức các đầu gân xương, cảm cúm, chống say tàu xe,… Chính từ công dụng “vàng” của cây mà xã Hợp Hòa đã đẩy mạnh công tác trồng và sản xuất cà gai leo khô theo dạng túi lọc.
Cà gai leo có vị đắng, để dễ uống hơn, người ta đã thêm vào xạ đen và cỏ ngọt tạo vị ngọt dịu nhẹ dễ uống. Đây là thức quà giúp bảo vệ, chăm sóc sức khỏe vô cùng tốt.
Ảnh: Sưu tầm
2.12 Mật ong Tuyên Quang
Tuyên Quang có thế mạnh là mật ong hoa rừng, mật ong hoa bạc hà khá được du khách ưa chuộng. Loại mật này trong vắt, óng lên màu vàng xanh, mùi mật thoang thoảng hương bạc hà thơm mát, vị ngọt êm dịu chứ không ngọt khé như các loại mật ong khác.
Ảnh: Sưu tầm
Mật ong có thể bảo quản được lâu, nên bạn không cần băn khoan về hạn sử dụng. Hãy tô điểm thêm cho gia vị của căn bếp bằng những chai mật ong Tuyên Quang nhé.
Trên đây là gợi ý các món ăn và thức quà đặc sản Tuyên Quang. Bạn hãy chuẩn bị một chiếc bụng đói cùng một chiếc vali thật to để “càn quét” hết các món ăn độc đáo tại đây nhé.
Gợi ý những kinh nghiệm du lịch chi tiết nhất cho người yêu Tuyên Quang:
Nguồn ảnh đại diện: Page đặc sản xứ Tuyên
Đăng bởi: Phương Uyên Trần
