Đền thờ 10 liệt sĩ Khởi nghĩa Hòn Khoai tại Khóm 6, Phường 9, TP. Cà Mau là nơi thể hiện lòng tri ân sâu sắc của quân và dân tỉnh Cà Mau đối với những anh hùng liệt sĩ đã khuất. Di tích này cũng chính là nơi thầy giáo Phan Ngọc Hiển cùng đồng đội của mình an nghỉ, được UBND tỉnh ra quyết định xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh vào ngày 6/4/2011.
Năm 2016, di tích được tôn tạo, trùng tu với quy mô lớn trên diện tích hơn 8 ngàn mét vuông và đến ngày 13/12/2018, đền thờ được khánh thành đúng vào dịp Kỷ niệm Ngày truyền thống cách mạng của Đảng bộ, quân và dân tỉnh Cà Mau.
Công trình Đền thờ 10 anh hùng liệt sĩ Khởi nghĩa Hòn Khoa có diện tích hơn 8.100m², bao gồm 6 hạng mục: Nâng cấp mộ Anh hùng liệt sĩ Phan Ngọc Hiển và 9 đồng đội, xây dựng mới đền thờ, cổng, hàng rào; nhà quản lý; chòi nghỉ chân; bờ kè, đảo Hòn Khoai (thu nhỏ) với biểu tượng ngọn hải đăng.
Phía dưới ngọn hải đăng khắc họa hình bông sen 16 cánh lớn và 24 cánh nhỏ được đắp nổi bằng chất liệu xi măng sơn màu trắng, giữa bông sen là một bảng hình chữ nhật bằng đá thiên nhiên ghi tên 10 liệt sĩ khởi nghĩa Hòn Khoai:
- Phan Ngọc Hiển;
- Quách Văn Phẩm.
- Lê Văn Khuyên;
- Đỗ Văn Sến;
- Nguyễn Văn Đắc;
- Đỗ Văn Biên;
- Nguyễn Văn Cự;
- Nguyễn Văn Cẩn;
- Nguyễn Văn Đình;
- Ngô Kinh Luân.
Phía dưới bông sen là mảng phù điêu hình chữ nhật, khắc họa hình 10 liệt sĩ khởi nghĩa Hòn Khoai tay cầm súng, búa, tầm vong vạt nhọn, mác, gậy, giáo, cây đước…
Ngoài phần mộ của Anh hùng Phan Ngọc Hiển và 9 đồng đội, di tích còn có nhà tưởng niệm, khuôn viên rộng, đẹp, nhà trưng bày – chiếu phim với những nội dung về cuộc Khởi nghĩa Hòn Khoai và cuộc đời thầy giáo Phan Ngọc Hiển…
Vào 23 giờ ngày 13/12/1940 tại Hòn Khoai, cuộc khởi nghĩa do Phan Ngọc Hiển chỉ huy đã nhanh chóng giành thắng lợi, lực lượng Khởi nghĩa Hòn Khoai hoàn toàn làm chủ hòn đảo và nhanh chóng tiến thẳng về đất liền.
Khi vào đất liền, quân khởi nghĩa tiếp tục đánh chiếm Ðồn Kiểm lâm Tân Ân và nhanh chóng giành thắng lợi. Cuộc khởi nghĩa Hòn Khoai đã thể hiện tinh thần anh dũng, bất khuất và là niềm tự hào của người dân Cà Mau.
Đây là công trình văn hoá truyền thống thể hiện trách nhiệm của các thế hệ hiện nay đối với những người đi trước. Đền thờ còn là địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống cách mạng đối với thế hệ trẻ và là địa điểm du lịch Cà Mau không thể bỏ qua nếu có dịp thăm vùng cực Nam Tổ quốc.
Đăng bởi: Mỹ Ngà
