Bolero là gì? Đặc điểm của dòng nhạc bolero

Bolero hay còn gọi là nhạc trữ tình, nhạc sến là một dòng nhạc không còn xa lạ gì đối với chúng ta hiện nay, đặc biệt với những người thuộc thế hệ 8x, 9x thì có lẽ đây chính là dòng nhạc yêu thích của thế hệ này. Mỗi dòng nhạc đều mang đặc điểm riêng biệt, bolero không giống với bất kỳ dòng nhạc nào khác, nó đặc biệt đi vào lòng người bởi âm hưởng du dương, nhẹ nhàng, thoải mái từ giai điệu cho đến lời bài hát. Vậy bolero là gì? Nó có đặc điểm như thế nào?

Nhạc bolero là gì?

Bolero (nhạc trữ tình, nhạc sến) là một thể loại âm nhạc có giai điệu chậm, lời ca giản dị nhưng giàu tình cảm. Đa phần hình tượng những nhân vật xuất hiện trong nhạc bolero vô cùng gần gũi với chúng ta, nó không mang hình thức trừu tượng như một số thể loại âm nhạc khác.

Mỗi ca khúc bolero đều là một câu chuyện về tình yêu, về cuộc đời, về những con người có tính triết lý nhân sinh sâu sắc. Đó là lý do vì sao dòng nhạc này thường chạm đến trái tim của người nghe và được nhiều người lớn tuổi yêu thích như vậy.

Nguồn gốc của nhạc bolero

Bolero là tên gọi theo tiếng Tây Ban Nha du nhập sang Mỹ Latinh sau đó mới vào Việt Nam ở giai đoạn đầu Tân nhạc Việt Nam và dần lan rộng ra từ cuối thập niên 1950. Dòng nhạc này phổ biến trong các bài hát tại miền nam Việt Nam và được dùng phổ biến nhất trong các bài nhạc vàng.

Cha đẻ của dòng nhạc này chính là ông Jose Pepe Sanchez sống tại Cuba – là một quốc gia thuộc Mỹ Latinh, vào đầu những năm 80 của thế kỷ XIX. Ông sống trong một gia đình nghèo khó, ở một thành nằm bên bờ vịnh Caribe có tên là Santiago de Cuba. Bởi gia cảnh nghèo khó, ông không có điều kiện đi học thường xuyên nên ban đầu ông chỉ là một thợ may quèn. Cũng nhờ nỗ lực vươn lên và ý chí phấn đấu không ngừng của mình nên Jose Pepe Sanchez đã thành công và bước vào tầng lớp thượng lưu với danh tiếng của một doanh nhân thành đạt trong ngành sản xuất vải.

Từ nhỏ ông vốn đã có tài năng âm nhạc thiên bẩm, dù không được đào tạo qua bất kỳ trường lớp nào nhưng những ca khúc mà Pepe Sanchez sáng tác đều rất xuất sắc, chúng có khả năng thấm sâu và lay động lòng người. Đáng tiếc những ca khúc bolero đầu tiên ấy không được ghi chép lại nên đã bị lãng quên. Ca khúc bolero đầu tiên của Pepe Sanchez sáng tác vào năm 1883 mang tên “Nỗi buồn”, đây chính là ca khúc duy nhất của ông còn tồn tại đến ngày nay.

Đặc điểm của nhạc bolero

Những giai điệu của các bản tình ca bolero Việt Nam mang đậm chất vọng cổ, đây là một thể loại âm nhạc đặc trưng của vùng sông nước Tây Nam Bộ. Bolero là những lời ca lắng đọng, nhẹ nhàng đi vào lòng người.

Giai điệu của dòng nhạc bolero có cấu trúc đơn giản, sử dụng nhịp 4/4 ít biến đổi, tiết tấu đều đều và chậm, ít quãng cao hẳn và cũng rất dễ hát theo. Khi hát sẽ có nhiều chỗ luyến láy trong ca từ để tạo sự mềm mại, mượt mà, mang đến nhiều xúc cảm cho người nghe.

Lời bài hát giản dị, bình dân dễ thuộc lòng, dễ nhớ, chủ yếu thuộc dạng kể chuyện…

Nhạc bolero mang âm hưởng nhẹ nhàng, lời ca bình dị, nội dung dễ hiểu nên dễ đi sâu vào trái tim thính giả. Nó đáp ứng nhu cầu về mặt tinh thần của đông đảo quần chúng nhân dân lao động. Nó không hề mang tính chất trừu tượng, cần phải có kiến thức sâu rộng về âm nhạc mới hiểu được như một số thể loại nhạc khác mà nó gần gũi, giản đơn, gắn kết con người với âm nhạc một cách hoàn hảo.

Nhịp bài hát cũng là một trong những đặc điểm xác định các bài hát bolero khác nhau. Nhịp giúp chúng ta cảm nhận lời bài hát sâu sắc hơn, mỗi một nhịp được xác định bởi vị trí của nó hoặc giọng nhấn mạnh định kỳ. Nếu bạn cảm thấy một giọng mỗi ba nhịp, thì có nghĩa bạn đang ở trong quảng 3 nhịp (thường thấy trên âm nhạc của nhạc sĩ là 3/4) và nếu chúng ta cảm thấy một giọng mỗi hai hoặc bốn nhịp đập, có nghĩa là bạn đang ở trong một nhịp hai chiều (thường thấy trong âm nhạc là 2/4 hoặc 4/4).

Nhạc Bolero của Tây Ban Nha có một nét đặc trưng là phổ biến với độ dài 3/4 nhịp, một nhịp điệu vừa phải rồi chuyển dần đến chậm, và một hình tượng nhịp nhàng lặp lại dưới một giai điệu đẹp. Nó được chia thành ba câu hoặc coplas. Vào mỗi Copla những vũ công thực hiện các động tác tay trước ngực, rồi trên đầu, những cánh tay thực hiện nhanh chóng kèm theo sự kết hợp nhịp nhàng với biểu cảm khuôn mặt. Nhiều người liên kết tư thế kịch tính này với Tango, vì nó là một hình thức quen thuộc và phổ biến hơn ngày hôm nay, nhưng tư thế này là một đặc điểm của nhiều điệu múa Tây Ban Nha.

Đặc trưng của bolero là tính buồn trong lời bài hát cũng như giọng ca. Cho dù hát về chủ đề nào thì trong bài hát bolero cũng chất chứa một nỗi buồn man mát, mang đến cho người nghe một chút buồn, một chút tiếc thương, một chút đồng cảm cho những câu chuyện trong bài hát.

Những ca sĩ hát bolero nổi tiếng

Hiện tại ở Việt Nam dòng nhạc bolero được chia là những thể loại như: Bolero căn bản, Bolero đảo phách, Bolero rumba, Bolero flameco, Bolero classic, Bolero django, Bolero beguine.

Những cái tên ca sĩ bolero nổi tiếng ở Việt Nam như Phi Nhung, Mạnh Quỳnh, Lệ Quyên, Duy Khánh, Quang Lê, Như Quỳnh, Giao Linh, Chế Linh, Hương Lan, Dương Ngọc Thái, Quỳnh Trang….

Những ca khúc bolero được yêu thích nhất

• Cô Hàng Xóm
• Chuyến Tàu Hoàng Hôn
• Mưa
• Em Là Tất Cả
• Ai Khổ Vì Ai
• Sầu Tím Thiệp Hồng
• Nếu Chúng Mình Cách
• Tình Lỡ – Khánh Ly
• Dấu Chân Kỷ Niệm
• Sầu Lẻ Bóng
• Sao Chưa Thấy Hồi Âm
• Chiều Cuối Tuần
• Lưu Bút Ngày Xanh
• Trả Lại Thời Gian
• Về Đâu Mái Tóc Người
• Đôi Mắt Người Xưa
• Chuyện Ba Người
• Chuyện Ba Mùa Mưa
• Đập Vỡ Cây Đàn
• Giọt Lệ Đài Trang
• Ba Tháng Tạ Từ
• Người Đi Ngoài Phố
• Hai Chuyến Tàu
• Đời Tôi Cô Đơn
• Mưa Nửa Đêm
• Nửa Đêm Ngoài Phố
• Sang Ngang
• Chuyện Tình Người Trinh Nữ Tên Thi
• Hoa Nở Về Đêm
• Sương Lạnh Chiều Đông

Bolero là một dòng nhạc trữ tình lắng đọng, đi vào lòng người với những ca từ bình dị mà sâu lắng. Những ca khúc bolero thường khơi gợi cho người nghe cảm xúc đượm buồn, một chút gợi nhớ và một chút cảm thông. Đây chính là dòng nhạc được yêu thích nhất của đa phần những người lớn tuổi, trải qua nửa cuộc đời. Vì ở đó họ thấy được những cái hay, những điều khiến họ cảm nhận được sự yên bình, sự đồng cảm một cách chân thực nhất.