Quần thể thắng cảnh động Tiên ở Tuyên Quang nằm giữa khung cảnh thiên nhiên kỳ thú, núi non điệp trùng, giàu huyền thoại. Có ba ngọn núi chính là núi Toạ, núi Chân Quỳ và núi Bạch Mã. Động Tiên nằm trong núi Chân Quỳ.
Chỉ cách thành phố Tuyên Quang hơn 55km dọc theo quốc lộ 2 về phía Bắc, quần thể Động Tiên thuộc thôn Thống Nhất, xã Yên Phú, huyện Hàm Yên bao gồm bảy động là Động Tiên, động Thiên Đình, động Đàn Đá, động Thiên Cung, động Tam Cung, động Thạch Sanh, động Âm Phủ, xếp thành hình vòng cung.
Khác với các động khác, động Tiên ở Tuyên Quang nằm gần đỉnh núi, sau khi leo lên hơn trăm bậc đá nhuốm màu rêu xanh du khách sẽ gặp ngay cổng đá lớn. Tại đây du khách được trải tầm mắt chiêm ngưỡng vẻ đẹp của cả một vùng núi non rộng lớn, được tận hưởng làm gió mát trong lành của trời đất.
Tương truyền từ ngày xửa ngày xưa, lúc mặt trăng còn ở rất gần trái đất, hằng tháng cứ đến hôm rằm, trăng tròn lại soi sáng khắp muôn nơi, làm cho gương mặt từ già đến trẻ đều rạng ngời, đẹp đẽ và tràn đầy hạnh phúc. Nhưng bỗng một hôm, một mảnh trăng bị văng ra, làm cho ánh sáng đến với mọi người và nét rạng rỡ trên từng khuôn mặt bị giảm đi. Một chàng thanh niên tuấn tú khoẻ mạnh hơn người đã gánh đá ngược dòng sông lên vá lại mặt trăng, để đem lại ánh sáng ban đầu và lấy lại được khuôn mặt đẹp đẽ, hạnh phúc cho muôn dân. Trên đường gánh đá, vì quá nặng, chàng phải ngồi nghỉ và bỏ lại một hòn đá. Hòn đá chính là núi Toạ (tức núi ngồi). Khi chàng nhấc gánh lên để tiếp tục đi thì đòn gánh bị gãy làm mất thăng bằng, chàng ngã khuỵu chân xuống, một hòn đá nữa lại rơi ra và biến thành núi Chân Quỳ. Chàng thanh niên mang những hòn đá còn lại ra bờ suối, rồi tắm cho lại sức. Đang tắm, chàng trông thấy nàng tiên cưỡi ngựa trắng đi qua, liền vẫy gọi nàng đưa ngựa xuống giúp chở đá lên vá trăng. Thấy chàng khôi ngô tuấn tú, nàng tiên đã vui lòng giúp. Hai người thắng yên ngựa và chở đá lên vá trăng. Ngựa hí ba tiếng để bay lên nhưng vì quá nặng, lại đứng sát bờ suối, ngựa bị lún cả 4 vó, cả người và ngựa hoá thành ngọn núi Bạch Mã.
Động Tiên ở Tuyên Quang như tòa lâu đài thiên nhiên tác tạo trong lòng núi, theo kiến trúc phương Ðông, với tiền sảnh, trung đường, hậu tẩm, chỗ độc đáo là giật cấp đi sâu xuống mãi. Tiền sảnh vách hang dát bằng thạch nhũ óng ả, với những khối chắc khỏe như những cây cột nửa lộ nửa chìm, với những vách ngăn hờ hững trổ ô cửa sổ, với bức “cửa võng” buông rủ trông mềm mại tưởng như có thể đung đưa trước gió, trang trí cho cửa lớn trung đường. Gian giữa mở ra không gian phóng khoáng, đủ rộng chứa nghìn người, trong mờ ảo có thể nghe tiếng nước tí tách triền miên như giọt đồng hồ đá núi hàng triệu năm rồi đếm thời gian vĩnh cửu.
Hành trình du khách sẽ chinh phục đỉnh cao của ngọn núi để chiêm ngưỡng Thần Kim Quy. Ngài ngự trên cao, đầu hướng về phương nam. Du khách không quên chạm tay vào Thần Kim Quy để cầu mong sự may mắn an lành bản thân, gia đình, bạn bè; phóng xa tầm mắt thưởng thức sự bao la của trời đất, sông nước cùng với muôn sắc màu của núi rừng với những bông hoa chuối rực rỡ giữa màu xanh đại ngàn của núi rừng.
Không chỉ có cảnh quan độc đáo, vào dịp đầu năm, khi lễ hội Lễ hội động Tiên ở Tuyên Quang diễn ra, du khách còn được sống trong không gian văn hóa đa sắc màu hơn 10 dân tộc nơi đây.
Đăng bởi: Xuân Bùi
