Luyện từ và câu: Từ đa nghĩa – Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức Tiếng Việt lớp 5 Kết nối tri thức tập 1 Bài 13

Luyện từ và câu: Từ đa nghĩa giúp các em học sinh lớp 5 nhanh chóng trả lời các câu hỏi trong SGK Tiếng Việt 5 tập 1 Kết nối tri thức với cuộc sống trang 65, 66. Qua đó, các em sẽ biết cách sử dụng từ đa nghĩa trong câu.

Đồng thời, cũng giúp thầy cô nhanh chóng soạn giáo án Luyện từ và câu: Từ đa nghĩa của Bài 13 Chủ đề Thiên nhiên kì thú theo chương trình mới cho học sinh của mình. Vậy mời thầy cô và các em tải miễn phí bài viết dưới đây của Thcslytutrongst.edu.vn để chuẩn bị thật tốt cho tiết học.

Soạn Tiếng Việt 5 tập 1 Kết nối tri thức trang 65, 66

Câu 1

Đọc đoạn thơ và các nghĩa của từ mắt rồi trả lời câu hỏi.

Xe có (1)mắt đèn Chân người: mắt cá! (2) Mắt chim, hình tròn (3) Mắt người, hình lá. (Phạm Hổ)

Mắt: Nghĩa 1: cơ quan để nhìn của người hay động vật. Nghĩa 2: chỗ lồi ra, giống hình con mắt ở một số vật.

a. Tìm nghĩa thích hợp cho từ mắt được in đậm.

b. Trong các nghĩa của từ mắt nêu trên, nghĩa nào là nghĩa gốc, nghĩa nào là nghĩa được phát triển từ nghĩa gốc (nghĩa chuyển)?

c. Các nghĩa trên của từ mắt có liên hệ với nhau như thế nào?

Trả lời:

a. Từ mắt⁽¹⁾ mang nghĩa 2; từ mắt⁽²⁾ mang nghĩa 1; từ mắt⁽³⁾ mang nghĩa 1.

b. Trong các nghĩa của từ mắt nêu trên, nghĩa 1 là nghĩa gốc, nghĩa 2 là nghĩa được phát triển từ nghĩa gốc (nghĩa chuyển).

c. Các nghĩa trên của từ mắt có liên hệ với nhau chặt chẽ, mang chức năng của đối tượng mắt như nhau, đều thực hiện một chức năng tương đương nhau (soi chiếu cho rõ, nhìn và quan sát).

Câu 2

Xác định nghĩa của từ biển trong những câu thơ, câu ca dao dưới đây và cho biết nghĩa nào là nghĩa gốc, nghĩa nào là nghĩa chuyển.

a. Việt Nam đất nước ta ơi
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn.

(Nguyễn Đình Thi)

b. Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then, đêm sập cửa.

(Huy Cận)

c. Công cha như núi ngất trời.
Nghĩa mẹ như nước ngời ngời biển Đông.

(Ca dao)

Trả lời:

– Xác định nghĩa của từ biển trong các câu thơ:

+ Trong câu thơ a. từ biển có nghĩa chỉ số lượng nhiều, muốn nói lúa nhiều như nước biển.

+ Trong câu thơ b. từ biển có nghĩa là vùng nước mặn rộng lớn trên bề mặt Trái đất.

+ Trong câu thơ c. từ biển có nghĩa là vùng nước mặn rộng lớn trên bề mặt Trái đất.

– Như vậy, nghĩa của từ biển trong câu a là nghĩa chuyển; nghĩa của từ biển trong câu b là nghĩa gốc.

Câu 3

Từ lưng trong mỗi đoạn thơ dưới đây được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển? Nêu các nghĩa của từ đó.

Trả lời:

a. Trong đoạn thơ a, từ lưng (lưng trời) được dùng với nghĩa chuyển. Nghĩa của từ lưng là vị trí giữa bầu trời và đường chân trời (mặt đất) theo cách nhìn bằng mắt thường.

b. Trong đoạn thơ a:

+ Từ lưng (lưng núi) được dùng với nghĩa chuyển. Nghĩa của từ lưng là vị trí giữa của ngọn núi so sánh giữa đỉnh và chân núi.

+ Từ lưng (lưng mẹ) được dùng với nghĩa gốc. Nghĩa của từ lưng là bộ phận của con người, nằm ở thân người phía sau, tính từ gáy (sau cổ) tới mông.

+ Từ lưng (trên lưng) được dùng với nghĩa gốc. Nghĩa của từ lưng là bộ phận của con người, nằm ở thân người phía sau, tính từ gáy (sau cổ) tới mông.

Câu 4

Chọn 1 trong 2 từ dưới đây và đặt câu để phân biệt các nghĩa của từ đó.