Soạn bài Độc Tiểu Thanh kí Kết nối tri thức Ngữ văn lớp 11 trang 17 sách Kết nối tri thức tập 2

Đọc Tiểu thanh kí là một trong những bài thơ chữ Hán của Nguyễn Du. Tác phẩm được tìm hiểu trong chương trình học môn Ngữ văn lớp 11.

Hôm nay, Thcslytutrongst.edu.vn sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 11: Đọc Tiểu thanh kí. Các bạn học sinh có thể tham khảo nội dung chi tiết ngay sau đây.

Soạn bài Đọc Tiểu Thanh kí

Trước khi đọc

Câu 1. Kể tên một vài tác phẩm văn chương Việt Nam viết về thân phận bất hạnh của người phụ nữ mà em biết.

Một số tác phẩm như: Truyện Kiều (Nguyễn Du), Bánh trôi nước (Hồ Xuân Hương),…

Câu 2. Qua nhân vật Thúy Kiều, hãy chia sẻ cảm nghĩ của bạn về số phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến.

Số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến: tài hoa nhưng bạc mệnh, không được làm chủ số phận của chính mình,…

Sau khi đọc

Câu 1. Theo bạn, nội dung câu 1 và câu 2 của bài thơ có mối quan hệ logic với nhau như thế nào?

– Về nội dung: câu 1 nhắc đến cảnh đẹp Tây Hồ, thắng cảnh nổi tiếng ở Hàng Châu (Trung Quốc) là địa danh gắn với cuộc đời và số phận của nàng Tiểu Thanh – đối tượng được tác giả điếu viếng trong câu 2; mạch ý giữa câu 1 và câu 2 là nối tiếp.

– Về mặt cấu tứ, là sự đồng hiện của quá khứ và thực tại trong xúc cảm nội tâm của tác giả: cảnh đẹp huy hoàng trong quá khứ, trải biến thiên dâu bể, giờ đây đổ nát phôi phai; trước khung cảnh thực tại ấy, riêng ta ngậm ngùi thương xót cho số phận oan khiên của kẻ tài hoa bạc mệnh ngày trước. Cảm xúc về đời thế và sự hoài cảm về số phận con người đan xen trong hai câu thơ này.

Câu 2. Chỉ ra và nhận xét mối quan hệ về ý trong hai câu thực.

– Biểu hiện và mối quan hệ đối về ý trong hai câu thực:

• “son phấn” ý chỉ vẻ đẹp dung nhan – “văn chương” ý chỉ vẻ đẹp tâm hồn bên trong.
• “có” thần thái (có hình sắc cụ thể, có thể nhìn thấy được) – “không” (văn chương vô hình, không thể nhìn thấy và chỉ có thể cảm nhận)
• “son phấn” phải chịu đau đớn, xót xa khi đã chết – “văn chương” bị đốt chỉ còn sót lại.

– Nhận xét về đối ý trong hai câu thực:

• Vế đầu của mỗi câu có biểu hiện đối lập tương phản: “son phấn” (vẻ đẹp hồng nhan, nhan sắc bên ngoài) – “văn chương” (vẻ đẹp tinh thần, tâm hồn bên trong).
• Vế sau có xu hướng thống nhất: cả son phấn và văn chương đều chịu số phận oan khiên, son phấn chịu nỗi đau tinh thần (đau đớn, xót xa), văn chương chịu nỗi đau thể xác (bị đốt)

Câu 3. Phân tích những cảm xúc và suy ngẫm của tác giả được thể hiện qua hai câu luận.

Câu 4. Chia sẻ suy nghĩ của bạn về tâm sự của Nguyễn Du ở hai câu kết.

Câu 5. Qua bài thơ, tác giả đã khái quát về bi kịch chung của những người tài hoa, phong nhã trong xã hội phong kiến như thế nào?

Câu 6. Hãy tìm đọc và giới thiệu một vài tác phẩm viết về đề tài người phụ nữ của Nguyễn Du.

Kết nối đọc – viết

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) so sánh nội dung hai câu luận của Độc Tiểu Thanh ký với nội dung:

“Đau đớn thay phận đàn bà
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung.”