Soạn bài Sự tích Hồ Gươm Ngữ văn lớp 6 chi tiết

Sự tích Hồ Gươm là một trong những truyền thuyết về thời Hậu Lê. Sự tích có ít yếu tố hoang đường và theo sát lịch sử hơn so với những truyền thuyết trong thời kì đầu dựng nước. Sự tích Hồ Gươm ca ngợi tính chất chính nghĩa, tính chất nhân dân của đồng bào ta.

Bên cạnh đó nó còn khơi dậy lại chiến thắng vẻ vang của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chống giặc Minh xâm lược, do Lê Lợi lãnh đạo ở đầu thế kỉ XV. Cùng Chúng Tôi soạn bài Sự tích Hồ Gươm để hiểu rõ hơn về truyền thuyết này nhé!

Tìm hiểu chung bài sự tích Hồ Gươm

Phần đầu tiên trong nội dung soạn bài Sự tích Hồ Gươm đó chính là tìm hiểu về bố cục và tóm tắt một cách ngắn gọn về bài nhé!

Bố cục bài Sự tích Hồ Gươm

Bố cục là một phần rất quan trọng trong phần soạn bài Sự tích Hồ Gươm. Nó có thể giúp bạn dễ dàng nắm bắt và hiểu rõ hơn về ý nghĩa. Ở bài này, chúng ta có thể chia bố cục thành 2 đoạn.

Cụ thể như sau:

• Đoạn 1: Từ đầu đến “trên đất nước”. Đoạn này diễn tả hình ảnh Long Quân cho nghĩa quân mượn gươm thần để đánh giặc.
• Đoạn 2: Đoạn còn lại. Lê Lợi trả gươm thần cho Long Quân sau khi đã đánh tan giặc thù và lên ngôi vua.

Tóm tắt bài Sự tích Hồ Gươm

Trong phần tóm tắt của nội dung soạn bài Sự tích Hồ Gươm thì Chúng Tôi sẽ tóm tắt bài này thật ngắn gọn và đầy đủ nhé!

Vào thời giặc Minh đô hộ nước ta, Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa tại Lam Sơn. Tuy nhiên do ban đầu thế yếu, lực lượng quân lại ít nên thường bị thua. Đức Long Quân đã quyết định cho nghĩa quân mượn thanh gươm thần để giết giặc.

Một người đánh cá tên là Lê Thận ba lần kéo lưới đều gặp một thanh sắt. Khi nhìn kĩ thì hoá ra lại một lưỡi gươm. Sau đó ít lâu, khi Lê Lợi bị giặc đuổi, ông chạy vào rừng bắt được chuôi gươm nạm ngọc trên cây đa. Sau đó ông đem tra vào lưỡi gươm ở nhà Lê Thận thì vừa như in. Lúc này, Lê Lợi mới biết đó là gươm thần.

Từ khi có gươm thần, nghĩa quân đánh đâu thắng đấy, cuối cùng đánh tan quân xâm lược. Sau khi đánh thắng quân thù, Lê Lợi đi thuyền dạo quanh hồ Tả Vọng.

Lúc này Long Quân sai Rùa Vàng lên đòi lại gươm thần. Từ đó, hồ Tả Vọng đổi tên thành hồ Hoàn Kiếm.

Sau khi đã hiểu rõ được bố cục và tóm tắt được câu chuyện. Cùng Chúng Tôi đi vào phần soạn bài Sự tích Hồ Gươm nhé!

Soạn bài Sự tích Hồ Gươm

Trả lời câu hỏi sgk bài Sự tích Hồ Gươm

Hãy cùng Chúng Tôi trả lời các câu hỏi trong phần soạn bài Sự tích Hồ Gươm các bạn nhé!

Câu 1 (trang 42 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1)

Vì sao Đức Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm thần?

Trả lời:

Đức Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm thần vì ngài thấy được khi giặc Minh đô hộ nước ta. Chúng đã làm rất nhiều điều tàn bạo khiến dân chúng lâm vào cảnh đói khổ, lầm than.

Khi nghĩa quân Lam Sơn nổi dậy đấu tranh, song do thế lực yếu nên không thể thắng được quân giặc. Thấy được lòng yêu nước ấy, Long Quân đã cho nghĩa quân mượn gươm thân để giết giặc. Bởi cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chính là chính nghĩa, hợp ý trời và hợp lòng dân.

Cùng Chúng Tôi tiếp tục tìm hiểu phần soạn bài Sự tích Hồ Gươm về cách mà nghĩa quân đã nhận được gươm như thế nào ở câu 2 bạn nhé!

Câu 2 (trang 42 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1)

Lê Lợi đã nhận được gươm thần như thế nào? Cách Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn và Lê Lợi mượn gươm có ý nghĩa gì?

Trả lời:

Lê Lợi đã nhận gươm thần không phải trực tiếp từ tay Đức Long Quân. Mà Lê Lợi đã nhận như sau:

Người đánh cá Lê Thận bắt được lưỡi gươm dưới nước sau 3 lần đánh bắt. Chàng gia nhập đoàn quân khởi nghĩa Lam Sơn. Lúc gặp được chủ tướng Lê Lợi thì lưỡi gươm sáng rực lên hai chữ “Thuận thiên”. Lê Lợi cùng mọi người xem gươm nhưng không ai biết đó là báu vật.

Sau đó, trong một lần bị giặc đuổi đánh, Lê Lợi chạy vào rừng thì thấy có một ánh sáng phát ra ở trên cây đa. Ông liền leo lên cây thì thấy được một chuôi gươm. Lúc này, Lê Lợi nhớ đến thanh gươm ở nhà Lê Thận. Khi lấy chuôi và lưỡi gươm tra vào thì vừa như in.

Lúc này, Lê Thận nâng gươm thần lên và giao cho Lê Lợi. Cùng với đó là lời thề nguyện mang máu thịt của mình dân cho đất nước.

Cách mà Long Quân cho Lê Lợi mượn gươm có ý nghĩa như sau:

• Việc nhặt được lưỡi gươm dưới nước và chuôi gươm trên rừng. Điều này có nghĩa rằng sức mạnh của núi rừng và sông suối đang quy tụ. Cùng với đó chính là sức mạnh của nhân dân miền ngược, miền xuôi cùng đánh giặc giành lại độc lập cho đất nước.
• Các bộ phận của thanh gươm rời nhau nhưng khi khớp lại thì “vừa như in”. Điều này thể hiện nguyện vọng của nhân dân và nghĩa quân trên dưới một lòng.
• Cuối cùng chính là hai chữ “thuận thiên”. Nó có nghĩa là thuận theo ý trời, điều này chứng tỏ rằng Lê Lợi chính là người lãnh đạo được trời chọn để dẹp tan quân xâm lược.

 Câu 3 (trang 42 sgk Ngữ Văn 6 tập 1)

Hãy chỉ ra sức mạnh của gươm thần đối với nghĩa quân Lam Sơn?

Sức mạnh của gương thần đối với nghĩa quân Lam Sơn đó chính là làm cho sức mạnh của nghĩa quân được nhân lên gấp bội.

Một vài chi tiết nói lên điều đó như: thanh gươm thần tung hoành khắp các trận địa, làm cho quân Minh bạt vía, uy thế của nghĩa quân vang khắp nơi… Gươm thần mở đường cho nghĩa quân đánh tràn ra mãi, cho đến lúc không còn một bóng quân xâm lược nào trên đất nước.

Cùng Chúng Tôi tìm hiểu cảnh đòi gươm và trả gươm diễn ra như thế nào trong câu 4 phần soạn bài Sự tích Hồ Gươm bạn nhé!

 Câu 4 (trang 42 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1)

Khi nào Long Quân cho đòi gươm? Cảnh đòi gươm và trả gươm đã diễn ra như thế nào?

Long Quân cho đòi gươm khi nghĩa quân đã đánh tan quân thù và Lê Lợi đã lên ngôi vua. Khi đó, Lê Lợi đang ngự thuyền rồng dạo chơi trên hồ Tả Vọng.

Cảnh đòi gươm và trả gươm diễn ra khi thuyền vua đến giữa hồ. Lúc này rùa vàng nhô lên, vua thấy lưỡi gươm thần đeo bên người động đậy. Rùa tiến đến thuyền vua đòi gươm: Xin bệ hạ hoàn lại gươm cho Long Quân. Vua trao gươm, rùa đớp lấy, lặn xuống.

Câu 5 (trang 42 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1)

Thảo luận ở lớp: Ý nghĩa của truyện Sự tích Hồ Gươm

Sự tích Hồ Gươm mang những ý nghĩa sau:

• Truyện ca ngợi tính nhân dân, toàn dân và ca ngợi sự chính nghĩa của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Cuộc khởi nghĩa mà được sự đồng lòng hỗ trợ của cả thiên nhiên và nhân dân.
• Truyện đề cao và suy tôn vị vua Lê Lợi và nhà Lê.
• Ngoài ra, truyện còn giải thích tại sao có tên gọi là Hoàn Kiếm (trả kiếm).

Cùng Chúng Tôi đi đến câu hỏi cuối trong sgk phần soạn bài Sự tích Hồ Gươm trước khi chúng ta qua phần luyện tập nhé!

Câu 6 (trang 42 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1)

Em biết còn truyền thuyết nào của nước ta cũng có hình ảnh Rùa Vàng? Theo em, hình tượng Rùa Vàng trong truyền thuyết Việt Nam tượng trưng cho ai và cho cái gì?

Trả lời:

Truyền thuyết của nước ta có hình ảnh Rùa Vàng là Sự tích Cổ Thành Loa, An Dương Vương,…

Hình tượng Rùa Vàng trong truyền thuyết Việt Nam tượng trưng cho tổ tiên, khí thiêng sông núi, tư tưởng, tình cảm và trí tuệ của nhân dân. Rùa Vàng chính là sứ giả thần giúp phù hộ và cứu trợ nhân dân.

Nội dung luyện tập bài Sự tích Hồ Gươm

Để bạn có thể nắm vững cũng như là ôn lại những gì mình đã học trong bài này. Hãy cùng Chúng Tôi giải đáp 4 câu hỏi luyện tập trong phần soạn bài Sự tích Hồ Gươm nhé!

Câu 1 (trang 42 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1)

Hãy đọc phần Đọc thêm để thấy rõ hơn tính lặp lại và ý nghĩa của chi tiết trao gươm thần trong các truyền thuyết Việt Nam?

Trả lời:

Chi tiết trao gươm thần lặp lại và có ý nghĩa tương đối giống nhau. Nó đều mang ý nghĩa trao phó, tin tưởng. Bên cạnh đó là nguyện dốc lòng vì “vị vua” mà nhân dân ta đã lựa chọn.

Câu 2 (trang 42 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1)

Vì sao tác giả dân gian không để Lê Lợi được trực tiếp nhận cả chuôi gươm và lưỡi gươm cùng một lúc?

Trả lời:

Tác giả không để Lê Lợi được trực tiếp nhận cả chuôi gươm và lưỡi gươm cùng một lúc bởi vì nếu nhận cùng một lúc thì sẽ không thấy được tính nhân dân. Bên cạnh đó cũng sẽ không cảm nhận được sự trên dưới một lòng của nhân dân cả nước muốn chống lại quân thù.

Lưỡi gươm thể hiện cho sông suối, chuôi gươm là hình ảnh của núi rừng. Ấy chính là sự thống nhất, sự hội tụ về sức mạnh và tình cảm của nhân dân trên mọi miền đất nước.

Cùng Chúng Tôi tiếp tục soạn bài Sự tích Hồ Gươm ở câu hỏi tiếp theo nhé!

Câu 3 (trang 42 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1)

Lê Lợi nhận được gươm ở Thanh Hóa nhưng lại trả gươm ở Hồ Gươm – Thăng Long. Nếu Lê Lợi trả gươm ở Thanh Hóa thì ý nghĩa của truyền thuyết sẽ khác đi như thế nào?

Trả lời:

Nếu Lê Lợi trả gươm ở Thanh Hóa thì ý nghĩa của truyền thuyết này sẽ bị giới hạn. Vì lúc lên ngôi vua, Lê Lợi đã về kinh thành Thăng Long, nó tượng trưng cho cả nước.

Việc trả gươm diễn ra ở hồ Tả Vọng của kinh thành Thăng Long mới thể hiện hết được tư tưởng yêu hòa bình và tinh thần cảnh giác của cả nước, của toàn dân.

Chúng ta hãy cùng nhau đi đến câu cuối cùng ở phần luyện tập trong nội dung soạn bài Sự tích Hồ Gươm nhé!

Câu 4 (trang 42 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1)

Hãy nhắc lại định nghĩa truyền thuyết và kể tên các truyền thuyết đã học.

Trả lời:

Truyền thuyết là thể loại truyện dân gian kể về các nhân vật và các sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ. Truyền thuyết thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo. Truyền thuyết còn thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử.

Các truyền thuyết đã học có thể kể đến như Con Rồng, cháu Tiên; Bánh chưng, bánh giày; Sơn Tinh, Thuỷ Tinh, Sự tích Hồ Gươm; Thánh Gióng,…

Trên đây là toàn bộ kiến thức liên quan đến soạn bài Sự tích Hồ Gươm. Hy vọng qua bài viết này, bạn có thể tham khảo và có một bài soạn bài Sự tích Hồ Gươm vô cùng chi tiết và đầy đủ. Đừng quên theo dõi Chúng Tôi mỗi ngày để có thêm nhiều thông tin hay và bổ ích nhé!