Thị trường tuyển dụng ảm đạm: Du lịch giảm 43% nhu cầu, nghề hot CNTT giảm 20%, nhu cầu tuyển sinh viên mới ra trường giảm một nửa

Navigos Group – công ty cung cấp dịch vụ tuyển dụng nhân sự hàng đầu Việt Nam hiện đang sở hữu trang tìm kiếm việc làm trực tuyến VietnamWorks, thương hiệu tuyển dụng nhân sự cấp trung và cấp cao Navigos Search, thông qua nhu cầu tuyển dụng của các khách hàng, đã ghi nhận về thị trường lao động tại Việt Nam 4 tháng đầu năm 2023.

Đại dịch Covid-19, theo sau đó là những biến động về kinh tế chính trị đã tác động đáng kể đến nền kinh tế và thị trường việc làm toàn cầu, Việt Nam cũng không đứng ngoài xu hướng này. Để có góc nhìn toàn diện, Navigos Group phân tích dựa trên dữ liệu tin tuyển dụng trong 4 tháng đầu năm 2019 (trước Covid-19), 4 tháng đầu năm 2022 (sau Covid-19) và 4 tháng đầu năm 2023 để cung cấp thông tin chi tiết về bối cảnh lao động ở Việt Nam.

Theo đó,  nhu cầu tuyển dụng của các ngành trong 4 tháng đầu năm 2023 giảm trung bình 18% so với thời điểm trước dịch ; và giảm trung bình 16% so với thời điểm phục hồi sau dịch (năm 2022).

Trong đó, có những ngành nghề ghi nhận nhu cầu tuyển dụng giảm đáng chú ý, ngay cả khi nền kinh tế đã bước qua 2 năm đại dịch.

+ Du lịch/Nhà hàng/Khách sạn được xem là lĩnh vực chịu ảnh hưởng sâu sắc từ đại dịch Covid-19. Cụ thể, 4 tháng đầu năm 2022, nhu cầu tuyển dụng nhân sự của lĩnh vực Du lịch/Nhà hàng/Khách sạn giảm sâu đến 55% so với thời điểm bình ổn trước dịch, dù 2022 là năm thị trường phục hồi mạnh mẽ sau dịch. Năm 2023, dưới tác động tiếp tục của suy thoái kinh tế, nhưng nhu cầu tuyển dụng ngành này lại có sự tăng nhẹ, cụ thể là đang giảm từ 55% ở năm 2022 thì 2023 giảm còn 43%.

+ Với lĩnh vực Dệt may và Da giày, số liệu của năm 2022 cho thấy dù đang trên đà phục hồi chung của thị trường sau dịch, nhưng nhu cầu tuyển dụng lao động của ngành Dệt may & Da giày vẫn còn thua kém so với mức thời điểm thị trường bình ổn với chênh lệch là 18%.

Sau đó, đối mặt với những biến động trên thị trường thế giới, Dệt may và Da giày chịu tác động trực tiếp khi là những ngành xuất khẩu lớn của Việt Nam. Nhu cầu về lao động của lĩnh vực tiếp tục sụt giảm đến 39%, chịu ảnh hưởng của suy thoái kinh tế toàn cầu, lạm phát tại các thị trường tiêu thụ trong nước và quốc tế đều tăng cao tác động lên sức mua, đơn hàng và đơn giá của doanh nghiệp đều sụt giảm.

+ Lĩnh vực Xây dựng và Bất động sản cũng chịu tình cảnh tương tự. Đầu năm 2022, lĩnh vực Bất động sản phát triển mạnh mẽ khi trở thành một kênh đầu tư sôi động, có khả năng sinh lợi lớn sau thời gian dài cả nước bị phong tỏa bởi dịch Covid-19. Sự phát triển này được ghi nhận qua nhu cầu tuyển dụng nhân sự vào 4 tháng đầu năm có sự tăng trưởng 19% so với thời điểm cùng kỳ đang bình ổn trước dịch Covid-19.

Sau đó, nhu cầu tuyển dụng của nhóm ngành Xây dựng và Bất động sản đối mặt với tình trạng sụt giảm đáng kể lên đến 34% vào đầu năm 2023, đến từ tác động của các chính sách nhà nước ban hành khoảng giữa cuối Quý 2/2022, thắt chặt về tín dụng, trái phiếu doanh nghiệp. Bên cạnh đó biến động kinh tế toàn cầu cũng có ảnh hưởng đáng kể đến sự sụt giảm này.

+ Nhu cầu tuyển dụng lao động cho lĩnh vực Thu mua/ Vật tư/ Cung vận của 4 tháng đầu năm 2022 thấp hơn thời điểm cùng kỳ đang bình ổn trước dịch Covid-19 chỉ với 3% cho thấy sự giảm nhẹ của nhóm ngành này sau dịch.

Tuy nhiên, vào đầu năm 2023, lĩnh vực này lại ghi nhận giảm sút 25% về nhu cầu so với thời điểm được xem là bình ổn của thị trường vào năm 2019. Tình trạng suy giảm này được xem là không đứng ngoài xu hướng suy thoái kinh tế của thị trường, do ảnh hưởng từ biến động trên thế giới và trong nước.

+ Công nghệ thông tin  luôn được xem là xu hướng của toàn thế giới, dẫn đến nhu cầu về lao động rất cao và luôn trong tình trạng ‘cung không đủ cầu’. Bên cạnh đó, giai đoạn giãn cách xã hội của đại dịch là thời điểm bùng nổ phát triển của ngành Công nghệ thông tin nói chung, cũng như các nền tảng mua sắm, dịch vụ trực tuyến nói riêng. Vì thế, nhu cầu về nguồn nhân lực lĩnh vực số cũng từ đó có sự tăng trưởng. Cụ thể, vào thời điểm bình ổn sau dịch, nhu cầu tuyển dụng lĩnh vực Công nghệ thông tin tăng trưởng với mức 10% so với giai đoạn trước dịch.

Tuy nhiên, khi thị trường Việt Nam trải qua ảnh hưởng của suy thoái từ biến động kinh tế thế giới vào năm 2022 đến nay, Navigos Group ghi nhận sự sụt giảm 20% về nhu cầu tuyển dụng của lĩnh vực này (4 tháng năm 2023) so với thời điểm cùng kỳ đang bình ổn trước dịch Covid-19. Đây được xem là điểm khác biệt so với xu hướng vốn có của ngành Công nghệ thông tin trước nay.

+ Lĩnh vực Xuất – Nhập khẩu đã ghi nhận sự giảm nhẹ về nhu cầu tuyển dụng nhân sự là 1% so với thời điểm cùng kỳ đang bình ổn trước dịch.

Tuy nhiên, đến giai đoạn 4 tháng đầu năm 2023, lĩnh vực này lại ghi nhận sự giảm sút lên đến 18% theo tình hình suy thoái chung của kinh tế thị trường. Theo số liệu của Bộ Công Thương, trong Quý 1/2023, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa giảm 11,9% so với cùng kỳ năm trước, đặc biệt sụt giảm mạnh ở hầu hết các nhóm hàng chủ lực như điện thoại và linh kiện; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; dệt may; gỗ và sản phẩm gỗ…

+ Lĩnh vực Vận tải và Logistics đã có sự phục hồi tích cực sau Covid-19 với nhu cầu tuyển dụng của 4 tháng đầu năm 2022 tăng trưởng 5% so với mức bình ổn của cùng kỳ trước dịch.

Tình trạng sụt giảm 22% về nhu cầu tuyển dụng của lĩnh vực Vận tải & Logistics ghi nhận ở giai đoạn tiếp theo vào đầu năm 2023 đến từ ảnh hưởng của suy thoái kinh tế toàn cầu, tác động đáng kể lên các đơn hàng xuất nhập khẩu chính ngạch, trực tiếp làm giảm nhu cầu vận tải hàng hải.

+ Nhóm ngành Pháp lý và Hành chính cũng trải qua sự giảm sút đáng kể về nhu cầu tuyển dụng. Nếu ở giai đoạn phục hồi mạnh mẽ của thị trường sau dịch năm 2022, nhu cầu tuyển dụng của nhóm ngành này vẫn thấp hơn 18% so với giai đoạn bình ổn trước dịch, thì giai đoạn đầu năm 2023 cho thấy sự tiếp tục sụt giảm lên đến 31%. Sự thay đổi này đến từ ảnh hưởng chung của biến động thị trường và khó khăn kinh tế toàn cầu và Việt Nam.

+ Ngành nghề Marketing có nhu cầu tuyển dụng trong 4 tháng đầu năm 2022 chỉ thấp hơn so với giai đoạn bình ổn trước dịch với chênh lệch không đáng kể là 3%. Tuy nhiên, 4 tháng đầu năm 2023 lại cho thấy sự sụt giảm 28% của ngành so với thời điểm cùng kỳ đang bình ổn trước dịch Covid-19. Thị trường trải qua biến động về kinh tế, người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, dẫn đến hoạt động kinh doanh giảm sút, các công ty điều chỉnh lại bộ máy qua việc cắt giảm các bộ phận không trực tiếp tạo ra lợi nhuận.

+ Với ngành Bán hàng và Chăm sóc khách hàng, so với 4 tháng đầu năm 2019 – giai đoạn thị trường đang bình ổn trước dịch Covid-19, nhu cầu tuyển dụng cùng kỳ năm 2022 của ngành này ghi nhận sự giảm sút 21% do ảnh hưởng của dịch, và tiếp tục giảm đến 23% vào cùng kỳ năm 2023. Sự giảm sút liên tục này đầu tiên đến từ ảnh hưởng của dịch, sau đó là tác động bởi sự suy thoái kinh tế nói chung của toàn thị trường, dẫn đến các doanh nghiệp phải cắt giảm, thu nhỏ quy mô bộ máy công ty.

Ngoài ra, Navigos cũng ghi nhận sự sụt giảm đáng kể đối với nhu cầu tuyển dụng người nước ngoài/Việt kiều, lao động thời vụ, sinh viên mới tốt nghiệp và cấp quản lý điều hành trong 4 tháng đầu năm 2023 so với thời kỳ bình ổn trước dịch, lần lượt giảm 39%, 63%, 49%, 20%.

Dẫu vậy, vẫn có một vài mảng sáng trong thị trường tuyển dụng khi một số ngành ghi nhận sự tăng trưởng trong nhu cầu tuyển mới như Ngân hàng và Dịch vụ tài chính (tăng 20% so với trước dịch), Hàng tiêu dùng (tăng 10% so với trước dịch).

Hoàng Thuỳ