Tổ chức tín nhiệm quốc tế xếp kinh tế Việt Nam ở mức “tích cực”

Theo Fitch Ratings, xếp hạng này khẳng định và đặt triển vọng tích cực phản ánh triển vọng tăng trưởng thuận lợi trong trung hạn của Việt Nam, dựa vào thanh khoản bên ngoài mạnh mẽ và nợ chính phủ thấp hơn so với mức trung bình của các quốc gia khác.

Cụ thể, tổ chức này “kỳ vọng tăng trưởng (của kinh tế Việt Nam – PV) sẽ tiếp tục mạnh mẽ nhờ sự hỗ trợ bởi dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn. Chúng tôi dự báo mức tăng trưởng GDP là 5,7% vào năm 2023, mặc dù tốc độ tăng trưởng chậm lại xuống 3,3% trong Quý 1 năm 2023 và 6,5% vào năm 2024, do sự mở rộng của các ngành dịch vụ và sản xuất. Áp lực lạm phát đã giảm bớt; Lạm phát tháng 5 giảm xuống 2,4% so với cùng kỳ sau khi đạt đỉnh 4,9% vào tháng 1”.

Báo cáo cũng nêu tín hiệu khả quan khi dự trữ ngoại hối phục hồi. Năm 2022, dự trữ giảm mạnh xuống còn 88 tỷ USD vào năm 2022. Fitch Ratings kỳ vọng dự trữ ngoại hối sẽ cải thiện vào năm 2024, với khả năng chi trả cho các khoản thanh toán bên ngoài hiện tại (nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ, thanh toán thu nhập và thanh toán chuyển khoản vãng lai) trung bình khoảng 2,7 tháng.

Trong trung hạn, xuất khẩu sẽ cải thiện khả năng cạnh tranh về chi phí của Việt Nam, chuyển hướng thương mại khỏi Trung Quốc và tham gia các hiệp định thương mại quan trọng. Thặng dư tài khoản vãng lai được dự báo trong giai đoạn 2023-2024, một phần nhờ vào sự khởi sắc của ngành du lịch.

“Chúng tôi dự báo tỷ lệ nợ chung của chính phủ/GDP sẽ ổn định ở mức khoảng 37% vào năm 2023 và 2024”, Fitch Ratings nhận định. Đây là thấp hơn nhiều so với mức trung bình của hạng ‘BB’.

Tổ chức này cũng đưa ra dự báo thâm hụt ngân sách của Việt Nam sẽ thu hẹp từ năm 2024 sau khi mở rộng trong năm nay, do dự báo chi tiêu có một số tác động tích cực, bao gồm khả năng tăng lương trong khu vực công.

Việt Nam đã đặt ra các mục tiêu tài khóa nhằm giảm thâm hụt ngân sách xuống bằng hoặc dưới 3% GDP và giữ nợ chính phủ bằng hoặc dưới 50% GDP.

Chiến lược của Chính phủ Việt Nam, tổ chức này điểm lại, bao gồm: Mở rộng thuế giá trị gia tăng, nâng cao năng lực của cơ quan thuế, đơn giản hóa thuế nhập khẩu và cung cấp dịch vụ điện tử và kỹ thuật số cho người nộp thuế. Những biện pháp này có thể hỗ trợ nguồn thu của chính phủ trong trung hạn, mặc dù trong ngắn hạn, tỷ lệ thu của Việt Nam vẫn ở dưới mức trung bình của các nước khác.

Tuy nhiên, tổ chức xếp hạng này cũng quan ngại về rủi ro trách nhiệm pháp lý tiềm ẩn từ các vấn đề tồn đọng tại các doanh nghiệp nhà nước vẫn chiếm một tỷ trọng đáng kể trong GDP và những điểm yếu của ngành ngân hàng tiếp tục kéo tụt xếp hạng của Việt Nam. Tuy nhiên, lạc quan hơn là bảo lãnh rõ ràng của Chính phủ đã tiếp tục giảm, giảm xuống còn 3,2% GDP vào năm 2022, từ mức 3,8% vào năm 2021.

Phát hành trái phiếu là một nguồn tài chính quan trọng cho các nhà phát triển bất động sản. Một số công ty có đòn bẩy cao có thể phải đối mặt với áp lực tái cấp vốn khi các khoản nợ đáo hạn đến hạn và có khả năng sẽ chuyển sang các ngân hàng thương mại để tái cấp vốn cho trái phiếu đáo hạn.

Nhiều ngân hàng đã không giảm đáng kể việc cho vay bất động sản hoặc nắm giữ trái phiếu trong quý 1 năm 2023, điều này cho thấy rằng họ sẽ tái cấp vốn cho những người đi vay đủ điều kiện để tránh tình trạng vỡ nợ và tổn thất lớn hơn.

Fitch Ratings đánh giá cao biện pháp hỗ trợ tăng trưởng của Việt Nam

Fitch Ratings cũng đánh giá cao việc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã cắt giảm lãi suất chiết khấu và tái cấp vốn 100 điểm cơ bản, sau khi tăng lãi suất thêm 200 điểm cơ bản hồi 2022.

“Chúng tôi coi động thái này là một biện pháp hỗ trợ tăng trưởng và giảm căng thẳng thị trường tín dụng liên quan đến lĩnh vực bất động sản. Chúng tôi kỳ vọng sẽ duy trì chính sách nới lỏng trong thời gian còn lại của năm nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế”, báo cáo có đoạn.

Họ dự báo lạm phát vẫn nằm trong mục tiêu 4,5% của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và ngân hàng đã cho phép tỷ giá hối đoái linh hoạt hơn, mở rộng biên độ giao dịch hàng ngày lên +/-5%, từ +/-3%.

Việc thanh khoản và lãi suất trong hệ thống ngân hàng đã giảm bớt trong những tuần gần đây cũng được báo cáo nhắc đến. Tuy nhiên, tăng trưởng cho vay vẫn thấp và ở mức thấp nhất thập kỷ vào tháng 4 năm 2023.

Chênh lệch lãi suất giữa đồng Việt Nam và đô la Mỹ hạn chế mức độ các nhà hoạch định chính sách có thể giảm chi phí tài trợ, vốn đã ăn sâu vào biên lãi ròng – đặc biệt là tại các ngân hàng nhỏ hơn. Các chính sách của Chính phủ và Ngân hàng dường như nhằm khai thông dòng thanh khoản. Điều này bao gồm khuyến khích tín dụng và cho phép hoãn trả nợ đối với các quy định của ngân hàng.

Các tiêu chuẩn quản trị, thu nhập bình quân đầu người và các chỉ số phát triển con người của Việt Nam vẫn còn yếu so với các nước.

Fitch Ratings ước tính GDP bình quân đầu người Việt Nam là 4.082 USD vào cuối năm 2022, so với mức trung bình ‘BB’ là 6.616 USD. Việt Nam nằm trong nhóm thứ 40 về Chỉ số Phát triển Con người của Liên hợp quốc, so với nhóm thứ 49 của mức trung bình ‘BB’.

Trong bảng xếp hạng mới nhất, Chỉ số Quản trị của Ngân hàng Thế giới của quốc gia được xếp hạng ở phần trăm thứ 42, dưới phần trăm thứ 49 của mức trung bình ngang hàng.

Theo Dy Khoa